فیلم فلسفی شاید به اندازه دیگر انواع فیلم طرفداران زیادی در سینما نداشته باشد. تقریبا ۲۵ قرن از عمر فلسفه می‌گذرد و دلمشغولی عمده آن، طرح پرسش هستی انسان در زمان و جهان بوده و از لابه لای این‌ها فلسفه‌های گوناگونی شکل گرفته است. رابطه فلسفه و فیلم هم یکی از به‌روزترین مباحث دنیای سینما است که پیشینه‌ای به درازای تاریخ سینما دارد و حتی به عقیده برخی فیلم در دنیای معاصر می‌تواند جای فلسفه را بگیرد. در این مطلب از لیست بهترین فیلم های دنیا ، با ۱۰ فیلم فلسفی معرفی می کنیم که هر علاقمند به فلسفه‌ای باید ببیند.
۱۰ فیلم فلسفی که باید ببینید
فیلم‌های موجود در این فهرست ژانرهای متفاوتی دارند اما همگی مفاهیم فلسفی را بیان می‌کنند. گرچه تعداد فیلم های فلسفی بسیار زیاد است اما از میان آن‌ها ما این ۱۰ فیلم را انتخاب کرده‌ایم که مفاهیم جالبی را در بر دارند:
فیلم روز گراندهاگ (۱۹۹۳)
فیلمی کمدی فانتزی و در عین حال فلسفی «روز گراند هاگ (Groundhog Day)» به کارگردانی هارولد رامیس و بازی بیل مری و اندی مک‌داول محصول سال ۱۹۹۳ است. داستان فیلم درباره «فیل کانرز» کارشناس هواشناسی در یک شبکه تلویزیونی است، که با مشکلی عجیب روبرو شده و هر روز، اتفاقات تکراری را تجربه می‌کند تا اینکه متوجه اهمیت زمان حال می‌شود. این «بازگشت ابدی» یکی از بنیادی ترین اندیشه های فلسفی نیچه است.
این فیلم برنده جایزه بفتای بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی و همچنین جزو ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما در سایت IMDb است.
فیلم اینک آخرالزمان (۱۹۷۹)
اینک آخر الزمان (Apocalypse Now) فیلمی حماسی، ماجراجویی و جنگی واقع شده در جنگ ویتنام به کارگردانی فرانسیس فورد کوپولا است. داستان فیلم درباره یک کاپیتان ارتش است که ماموریت دارد یک سرهنگ دیوانه و متمرد را بکشد.شاهکار اثرگذار و فراموش‌ناشدنی کاپولا، بیش از هر چیز نمایش‌دهنده واکنش های متفاوت از سوی تک‌تک انسان‌ها نسبت به پدیده جنگ و نشان دادن سربازها به عنوان مهره هایی به بازی گرفته شده است. اینک آخرالزمان یکی از انسانی‌ترین فیلم‌های جنگی تمام دوران‌ها شناخته شده است.
فیلم برهنه (۱۹۹۳)
برهنه (Naked) فیلمی کمدی سیاه و درام است که در سال ۱۹۹۳ به کارگردانی مایک لی ساخته شد. فیلم روایت شخصیتی به نام جانی، ضدقهرمانی است که به دلیل مشکلاتی از منچستر به لندن فرار کرده و به دنبال آدم‌هایی است که بتوانند او را درک کنند اما کسی او را نمی‌فهمد. مکالمه‌‌ها در این فیلم بیانیه‌ای فلسفی است که در سوال وجواب‌هایی ساده ولی اساسی و آغشته به طنزی سیاه پردازش شده‌اند و از قواعد اگزیستانسیالیسم پیروی می‌کند.
فیلم مرد بی‌منطق (۲۰۱۵)
مرد بی منطق (Irrational Man) فیلمی به کارگردانی وودی آلن با بازی واکین فینیکس، پارکر پوزی و اما استون است. فیلم درباره استاد فلسفه‌ای است که دچار بحران وجودی شده و میل به حیات را از دست داده است. تا اینکه با یکی از دانشجویانش رابطه‌ای برقرار می‌کند. فیلم لایه‌های فاسد ذهن انسان را جستجو می‌کند و اهمیت قوانین برای زندگی اجتماعی را زیر سوال می‌برد.
فیلم فلسفی اسب تورین (۲۰۱۱)
اسب تورین (The Turin Horse) فیلم فلسفی سیاه و سفید در ژانر درام به کارگردانی بلا تار است که داستان زندگی تکراری و رو به زوال یک مرد و دخترش را روایت می‌کند. فیلم بر اساس نظریه «بازگشت ابدی» نیچه ساخته شده که از این فیلم به عنوان «خسته کننده‌ترین لذت» یاد می‌شود که با دیدن زندگی تکراری و روزمره این دو نفر، ناخودآگاه به زندگی روزمره خود فکر خواهی کرد.
فیلم استاکر (۱۹۷۹)
استاکر (Stalker) درامی علمی تخیلی، معناگرا، فلسفی و روانشناختی به کارگردانی آندری تارکوفسکی است. داستان فیلم درباره یک راهنما به نام استاکر است قرار است دو مرد را به یک منطقه ممنوعه ببرد که در آن خانه ای وجود دارد که گفته می‌شود در آن آرزوها برآورده می‌شود. شاهکار تارکوفسکی از آرزوی آزادی و خوشبختی یاد می‌کند و نشان می دهد که ساختن آرمان شهرها بر کدام پایه بنا شده و چرا پاسخگو به دردها و رنج‌های واقعی انسان نیست.
فیلم همزاد ( ۲۰۱۳)
فیلم همزاد (The Double) فیلمی در ژانر کمدی سیاه و دلهره‌آور به کارگردانی ریچارد آیوادی و بر اساس رمانی از داستایوفسکی است. داستان فیلم درباره کارمندی به نام سایمون جیمز است که روز شخص دیگری بنام جیمز سایمون در آن اداره استخدام می‌شود که دقیقا از لحاظ ظاهری شبیه به او ولی شخصیتش کاملا خلاف اوست. همزاد فیلمی درباره ذات انسان ها و دوئل انسان با نفس خویش است؛ درباره انسانی است که درونیات و آرمانیات ذهنش را در هیبتی انسانی وارد دنیایش می‌کند و خودش را با آن روبرو می‌کند، و آنجاست که پی به واقعیاتی می‌برد که در درونش نهفته بوده است.
پرسونا (۱۹۶۶)
پرسونا (Persona) فیلمی به کارکردانی اینگمار برگمان است. فیلم روایت بازیگری است که بعد از یکی از اجراهایش تصمیم می‌گیرد سکوت اختیار کند و پرستاری که مأمور مراقبت روانی او در این دوره است. پرسونا درباره نقاب اجتماعی است که انسان ها در طول زمان و در موقعیت های مختلف استفاده می کنند تا جایی که ذات اصلی خود را فراموش می کنند.
آزمایش (۲۰۰۱)
آزمایش (The Experiment) درامی آلمانی به کارگردانی الیور هیرشبیگل است که داستان آن درباره تعدادی انسان است که در یک زندان جمع‌آوری شده‌اند تا روی آن‌ها یک تست روانشناسی خطرناک انجام شود. آن‌ها به دو گروه زندانی و زندانبان تقسیم شده‌اند که پس از مدتی اوضاع از کنترل خارج می‌شود. فیلم نشان می‌دهد که یک نام اجتماعی چطور انسان‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد .
بلید رانر (۱۹۸۲)
بلیدرانر (Blade Runner) فیلمی پادآرمان‌شهری، نئو نوآر و علمی-تخیلی به کارگردانی ریدلی اسکات است که داستان آن دربار پلیسی است که ماموریت دارد ربات‌های انسان‌نمایی که حضورشان بر روی کره زمین ممنوع است، شناسایی و از بین ببرد. این فیلم کلاسیک و فلسفی درباره دیدن و نگاه انسان به جهان و همچنین اندوه بی‌پایان بشر است که بر اساس رمانی با نام ««آیا آدم مصنوعی‌ها خواب گوسفند برقی می‌بینند؟» نوشته فلیپ ک.دیک ساخته شده است. اگر هوش مصنوعی در موجودی که هم شکل انسان به نظر می‌رسد و همانند انسان نیز عمل می‌کند قرار بگیرد، آیا می‌توان آن را یک انسان واقعی در نظر گرفت؟
شما کدامیک از این فیلم‌ها را دیده‌اید؟ جای کدام فیلم فلسفی در این فهرست خالی است؟ اگر به سنما و تلویزیون علاقمند هستید، بخش سینمای مجله ویتال را دنبال کنید.
۲ نظر
مثل همیشه عالی
فیلم ازمایش واقعا ترسناک و ناامید کنندست