عباس کیارستمی از نگاه بسیاری از منتقدان و فیلمسازان جهان ، مهمترین و شناختهشدهترین کارگردان ایرانی بود و بارها نشریات مختلف او را به عنوان یکی از بهترین کارگردانان جهان انتخاب کرده بودند. روزنامه گاردین در سال ۲۰۰۳ که او را به عنوان بهترین کارگردان زنده غیرآمریکایی جهان انتخاب کرده بود. او تنها سینماگر ایرانی است که نخل طلا گرفته است و یکی از پرافتخارترین هنرمندان ایرانی است. به اعتقاد مارتین اسکورسیزی، نماینده عالیترین سطح هنر در سینما است. در ادامه معرفی کارگردان در مجله ویتال ، به سراغ عباس کیارستمی شاعر سینمای ایران و بهترین فیلم های کیارستمی رفتهایم.
بهترین فیلم های عباس کیارستمی
کارنامه سینمایی کیارستمی مملو از موفقیت است. با بیش از ۳۲ دستاورد، پرافتخارترین هنرمند ایرانی محسوب میشود. او بیش از ۴۰ فیلم بلند سینمایی، فیلم کوتاه و مستند را ساخته که بهترین فیلم های کیارستمی را می توان فیلمهای زیر دانست:
مسافر (۱۳۵۳)
اولین فیلم بلند کیارستمی درامی نئورئالیسم درباره پسربچه ملایری است که برای تماشای مسابقه فوتبال در تهران هر کاری انجام دهد و بالاخره موفق میشود. در فیلم نگاهی انتقادی و یا حتی تصویر کردن شرایط سیاسی و اجتماعی آن دوران وجود دارد که شاید در نگاه اول به نظر نرسد. این فیلم جایزه ویژه هیئت داوران و جایزه تلویزیون ملی ایران نهمین جشنواره بینالمللی فیلم کودکان و نوجوانان تهران ۱۳۵۳ را از آن خود کرد.
گزارش (۱۳۵۶)
فیلم گزارش در مورد یک کارمند اداره دارایی است که متهم به دریافت رشوه شده و از طرفی باید با مشکلات شخصی در خانه نیز کنار بیاید.
از جمه جوایز و افتخارات این فیلم، جایزه ویژه انجمن منتقدان جشنواره فیلم آسیایی ۱۹۹۷ است. این فیلم همچنین یکی از بهترین فیلم سینمای ایران به انتخاب ۱۴۰ منتقد شده است.
خانه دوست کجاست؟ (۱۳۶۵)
اولین فیلم از سهگانه کوکر عباس کیارستمی که نقطه عطفی در زندگی حرفه ای او محسوب میشود. فیلم درباره پسری است ناگهان میفهمد دفترچه مشق دوستش را اتفاقی همراه خود از مدرسه به خانه آورده و تصمیم میگیرد هرطور شده خانه دوستش را بیابد تا دفترچه را به او برگرداند.
خانه دوست کجاست در فهرست ۵۰ فیلمی که باید قبل از ۱۴ سالگی دید از دید بنیاد فیلم بریتانیا قرار دارد. این فیلم جوایز زیادی در عرصه بینالمللی و داخلی از جمله پلنگ برنزی جشنواره فیلم لوکارنو را در سال ۱۹۸۹، بهترین فیلم جشنواره فیلم رم ۱۹۹۵، جایزه سینه کید جشنواره بینالمللی فیلم کودکان آمستردام ۱۹۹۲،جام نقرهای و جایزه ویژه جشنواره فیلم ریمینی ۱۹۹۰، جایزه بهترین فیلم جشنواره سلطنتی بلژیک ۱۹۹۰ و جایزه ویژه هیئت داوران و لوح زرین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر ۱۳۶۵ را از آن خود کرده است.
کلوزآپ (۱۳۶۸)
فیلمی درام و رئال که روایتگر ماجرای واقعی مردی است که خودش را به جای یک کارگردان معروف ایرانی معرفی می کند تا بتواند به بهانه ساختن فیلمی جدید به جمع خانواده ای سینما دوست وارد شود. او دستگیر می شود و به جرم جعل هویت روانه دادگاه می شود. این فیلم در سال ۲۰۱۲ توسط نشریهٔ «سایت اند ساوند» در فهرست ۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما قرار گرفت. این فیلم نیز جوایز و افتخارات زیادی از جمله جایزه ویژه منتقدان از جشنواره بین المللی فیلم مونترال ۱۹۹۰، برنده دیپلم افتخار و جایزه فیبرشی جشنواره بین المللی فیلم استانبول ۱۹۹۲٫ را کسب کرده است.
زندگی و دیگر هیچ (۱۳۷۰)
این فیلم قسمت دوم از سهگانهی کوکر و در سبک ماجراجویی و درام است. فیلم درباره پدر و پسری است که پس از زلزله سال ۱۳۶۹ در گیلان، به دنبال ۲ پسربچه بازیکر فیلم «خانه دوست کجاست» در روستای کوکر میروند. این فیلم نیز برنده جایزه بخش نوعی نگاه در چهل و پنجمین جشنواره فیلم کن فرانسه در سال ۱۹۹۲ و جایزه ویژه منتقدان در هفدهمین جشنواره بینالمللی فیلم سائوپولو برزیل در سال ۱۹۹۳ شده است.
زیر درختان زیتون (۱۳۷۳)
سومین فیلم از سهگانه کوکر کیارستمی و یکی از بهترین فیلم های او است. داستان این درام عاشقانه درباره پسری است که به خواستگاری دختری میرود اما به دلیل نداشتن خانه، جواب منفی میشنود. همان شب زلزله رخ میدهد و مردم روستا بیخانمان میشوند… .
برخلاف دو فیلم دیگر از این مجموعه فیلم به جز در شروع و پایان عنوان بندی موسیقی متنی ندارد. صحنه آخر فیلم تاثیرگذارترین و ماندگارترین صحنههای فیلم است، موید این است که عباس کیارستمی چگونه از تجربیات نقاشی اش در سینما استفاده می کند و صحنه ای ملودرام شاعرانه خلق می کند. این فیلم جوایز و افتخارات بسیار زیادی از جمله هوگو نقرهای جشنواره بینالمللی فیلم شیکاگو۱۹۹۴، نامزد نخل طلایی جشنواره فیلم کن ۱۹۹۴، برنده خوشه طلایی بهترین فیلم جشنواره بینالمللی فیلم وایادولید ۱۹۹۴ و بسیاری جوایز دیگر شده است.
از جمله جوایز و افتخارات این فیلم عبارتند از:
برنده هوگو نقرهای جشنواره بینالمللی فیلم شیکاگو۱۹۹۴
نامزد نخل طلایی جشنواره فیلم کن ۱۹۹۴
برنده خوشه طلایی بهترین فیلم جشنواره بینالمللی فیلم وایادولید ۱۹۹۴
برنده جایزه منتقدان بهترین فیلم جشنواره بینالمللی فیلم سائوپائولو ۱۹۹۴
برنده رز طلایی نشست فیلم برگامو ۱۹۹۵
برنده جایزه پرده نقرهای بهترین کارگردانی جشنواره بینالمللی فیلم سنگاپور ۱۹۹۵
برنده جایزه رز طلایی نشست فیلم برگامو ۱۹۹۵
نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم شیکاگو ۱۹۹۶
نامزد جایزه ایندیپندنت اسپیریت بهترین فیلم خارجی زبان ۱۹۹۶
طعم گیلاس (۱۳۷۶)
فیلمی در سبک مینی مالیستی و درباره مردی است که قصد دارد به زندگی خود پایان دهد و در حومه شهر تهران با ماشین اش دنبال کسی می گردد که در ازای دریافت ۲۰۰ هزار تومان پول، تقاضای پر دردسر او را برآورده کند. عباس کیارستمی برای طعم گیلاس جایزه نخل طلا جشنواره فیلم کن ۱۹۹۷ را به دست آورد. این دستاورد اولین جایزه مهم و یکی از مهمترین جوایز تاریخ سینمای ایران است.
مجله گاردین در سال ۲۰۱۸ در فهرست برترین فیلمهای برنده نخل طلا در تاریخ جشنواره کن، طعم گیلاس را در جایگاه دوم قرار داد.بنیاد فیلم بریتانیا طعم گیلاس را در سال ۲۰۱۲ در فهرست ده فیلم برتر تاریخ معاصر سینما مفهومی قرار داده است.مجله تایم در سال ۲۰۰۹ طعم گیلاس را به عنوان یکی از ۱۰ فیلم برتر تاریخ کن نامید. طعم گیلاس جوایز بسیار دیگری از جمله جایزه شاهرخ نقرهای انجمن منتقدان فیلم آرژانتین ۱۹۹۷، هترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم بوستون ۱۹۹۷، بهترین فیلم خارجی زبان انجمن ملی منتقدان فیلم ۱۹۹۸ و جایزه ویژه جشنواره بینالمللی فیلم استانبول ۱۹۹۹ را کسب کرده است.
باد ما را خواهد برد (۱۳۷۸)
این فیلم که به عنوان یکی از ۵۰ اثر برتر سینمای جهان در دهه گذشته میلادی توسط جشنواره فیلم تورنتو انتخاب شد، درباره یک گروه فیلمسازى است براى ساخت فیلمى با موضوع مراسم سوگواری محلى از تهران به روستاهای در کرمانشاه میروند و در انتظار مرگ پیرزنی در حال احتضار می مانند. یکی از اعضای این گروه که یک مرد جوان شهری است، بعد از اینکه دوستانش از انتظار خسته میشوند و میروند، در این روستاى دورافتاده به درک تازهای از فلسفهٔ تولد و زندگی دست می یابد. بسیاری از منتقدان سراسر دنیا این فیلم را شاهکار نامیدهاند. فیلم نامزد جایزه شیر طلایی جشنواره ونیز، برنده جایزه بزرگ هیئت داوران ونیز، برنده جایز فیبرشی از جشنواره فیلم ونیز، نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی زبان از سوی انجمن منتقدان شیکاگو شده است.
ده (۱۳۸۰)
در فیلم ده یک زن درون خودرویی نشستهاست و در ده سکانس با ده شخص گفتگوهایی انجام میدهد و نمایی از زندگی زن امروزی در ایران را نشان میدهد. در این فیلم شخصیت اصلی داستان با پسرش، خواهرش، یک عروس آینده، یک فاحشه و زنی که به دنبال خواندن نماز است گفتگو میکند. فروش ویدیویی فیلم در آمریکا بیش از ۱۰۰ هزار دلار گزارش شده است. طی یک نظرخواهی که توسط فهرست مجله امپایر در سال ۲۰۰۸ از میان ده هزار سینمادوست صورت گرفت، فیلم ده در فهرست ۵۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما و در رده ۴۴۷ قرار گرفت. در نظرسنجی بیبیسی این فیلم در رده نود و هشتم فیلمهای برتر قرن ۲۱ قرار گرفت. فیلم ده همچنین نامزد نخل طلایی جشنواره فیلم کن ۲۰۰۲ شد.
کپی برابر اصل (۱۳۸۹)
اولین فیلم عباس کیارستمی در خارج از ایران و از آخرین ساخته های اوست که بازیگر مشهور انگلیسی ژولیت بینوش در آن بازی کرده است. فیلم در ظاهر، روایتگر داستان ساده یک زوج است اما مثل تمام فیلم های کیارستمی، رفته رفته لایه های زیرین خودش را آشکار می کند. ژولیت بینوش برای بازی در این فیلم جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره فیلم کن ۲۰۱۰ را به خود اختصاص داد. عباس کیارستمی برای کارگردانی این فیلم در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۰ یکی از نامزدهای جایزه نخل طلا بود. در نظرسنجی بیبیسی این فیلم در رده چهل و ششم فیلمهای برتر قرن ۲۱ قرار گرفت. کپی برابر اصل نامزد جایزه نخل طلای کن، برنده جایزه جوانان کن، برنده جایزه بهترین فیلم از جامعه بین المللی سینه فیل، نامزد جایزه بهترین فیلم و فیلمنامه در نظرسنجی منتقدان «ایندی وایر»، برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان گرجستان شده است. چندی پیش نیز اسوشیتدپرس فیلم کپی برابر اصل را به عنوان یکی از ۱۰ فیلم برتر دهه گذشته سینمای جهان انتخاب کرد.
عباس کیارستمی ، کارگردان محبوب و پرافتخار سینمای ایران پس از سپری کردن دورهای بیماری و همچنین خطای پزشکی در تاریخ ۱۴ تیر ۱۳۹۵ در پاریس درگذشت.