هنوز راه زیادی در دنیای سینما برای برابری جنسیتی بین زن و مرد مانده است؛ خواه جلوی دوربین خواه پشت دوربین. برای مدتهای طولانی در همه صنعت ها از جمله صنعت سینما فقط مردان حضور داشتند اما با تلاش زنان برای به دست آوردن حقوق برابر امروزه کارگردانان زن بسیاری وجود دارند که فیلمهای درخشان ساخته و بسیار مشهور هستند. در این مطلب نگاهی می کنیم به بهترین کارگردان های زن سینما از گذشته تا به امروز .
بهترین کارگردان های زن سینما از گذشته تا به امروز
کارگردان های زن معمولا به اندازه کارگردانهای مرد مورد حمایت و تبلیغ قرار نمیگیرند اما این مانعی بر پیشرفت و ساخت فیلمهای درخشان آنها نشده است. در ادامه با ۱۲ کارگردان زن برتر سینما آشنا شوید:
جین کمپیون
جین کمپیون (Jane Campion) تهیهکننده، فیلمنامهنویس و یکی از بهترین کارگردان های زن تاریخ سینما است که در کارنامه هنری خود فیلمهای مشهوری همچون فیلم پیانو ، فیلم ستاره فروزان و سریال بالای دریاچه دارد. او که از دهه ۱۹۸۰ شروع به فیلمسازی کرده است، نخستین و تنها زن فیلمساز برنده نخل طلای جشنواره فیلم کن است؛کمپیون همچنین جایزه بزرگ هیئت داوران جشنواره ونیز را کسب کرده و نامزدی اسکار بهترین کارگردانی را نیز در کارنامه خود دارد.
از دیگر فیلمهای او میتوان به فیلم تصویری از یک بانو (۱۹۹۶) و دود مقدس (۱۹۹۹) اشاره کرد.
پتی جنکینز
پتی جنکینز (Patty Jenkins) فیلمنامهنویس و یکی از بهترین کارگردان های زن تاریخ سینما است که بیشتر به خاطر فیلمهای همچون هیولا (۲۰۰۳) و زن شگفتانگیز (۲۰۱۷) شناخته شده است. جنکینز اولین زنی است که یک فیلم ابرقهرمانی (زن شگفت انگیز یا Wonder Woman) با یک قهرمان زن را کارگردانی کرده است که با استقبال بسیار بالای منتقدین همراه بود و از نظر منتقدین یکی از بهترین فیلمهای ابرقهرمانی دهه اخیر محسوب میشود.
شارلیز تورن نیز برای بازی در فیلم هیولا توانست جوایز متعددی همچون جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن، گلدن گلوب و جایزه انجمن بازیگران فیلم را کسب کند. جنکینز برای کارگردانی قسمت پایلوت سریال کشتن (The Killing) نامزد جایزه بفتا شده است.
ایوا دوورنی
ایوا دوورنی (Ava DuVernay) یکی از بهترین کارگردان های زن سینما است که جایزه بهترین کارگردانی فیلم درام جشنواره ساندز ۲۰۱۲ را برای دومین فیلم مشهورش ، وسط ناکجا (Middle of Nowhere) کسب کرد. دوورنی همچنین اولین کارگردان زن سیاه پوست است که با فیلم سلما (۲۰۱۴) نامزد جایزه گلدن کلوب شد. او همچنین اولین کارگردان زن سیاه پوست بود که فیلمش نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم شد. مستند «سیزدهمین» او توانست نامزد اسکار بهترین فیلم مستند شود.
از دیگر افتخارات او کارگردانی مینیسریال وقتی آنها ما را میبینند است که یکی از بهترین سریال های نتفلیکس بوده و نامزد دریافت جایزه امی شده است. این مینیسریال توانست جایزه گزینش منتقدان تلویزیون آمریکا را به دست آورد. این سریال در سایت IMDb امتیاز ۹ و امتیاز راتن تومیتوز آن ۹۶٪ است.
سوفیا کوپولا
یکی از بهترین کارگردان های زن تاریخ سینما سوفیا کوپولا (Sofia Coppola) دختر کارگردان مشهور فرانسیس فورد کوپولا است. قبلا او را تنها به همین خاطر میشناختند اما او ثابت کرده که شخصیتی کاملا مستقل و موفق دارد. از جمله فیلم های موفق او میتوان به فیلم گمشده در ترجمه (Lost In Translation) اشاره کرد که توانست جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اورجینال، جایزه گلدن گلوب بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر و بهترین فیلم کمدی موزیکال را از آن خود کند. این فیلم همچنین نامزد بفتای بهترین کارگردانی، فیلم، فیلمنامه اورجینال، موسیقی و فیلمبرداری هم شد.
خودکشی باکرهها یکی دیگر از فیلمهای موفق او است که یک فیلم درباره بیماری روانی است. یک جایی (Somewhere) فیلم موفق دیگری در کارنامه کوپولا است که توانست شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز را به دست آورد. از دیگر فیلمهای او می توان به ماری آنتوانت ، حلقه بلینگ و فریب خورده اشاره کرد.
کاترین بیگلو
کاترین بیگلو (Kathryn Bigelow) یکی از بهترین کارگردان های زن سینما است که فیلمهای مشهوری همچون مهلکه (The Hurt Locker) را در کارنامه خود دراد. فیلم مهلکه توانشت ۶ جایزه اسکار از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه اوریجینال و بهترین کارگردانی را برای بیگلو به ارمغان آورد. او نخستین و تنها زنی است که در تاریخ برنده اسکار بهترین کارگردانی شده است. او همچنین جایزه بفتای بهترین کارگردانی، بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه اوریجینال را برای فیلم مهلکه دریافت کرده است.
از دیگر فیلمهای او می توان به فیلم سی دقیقه نیمه شب، تاریکی نزدیک، روزهای عجیب و غریب و دیترویت اشاره کرد.
گرتا گرویگ
گرتا گرویک (Greta Gerwig) بازیگر، فیلمنامهنویس و یکی از بهترین کارگردان های زن تاریخ سینما است که او را بیشتر به عنوان بازیگر در فیلمهایی همچون فرانسیس ها (Frances Ha) و دلبر آمریکا (Mistress America) میشناسند اما در واقع او علاوه بر بازیگری در این فیلمها با نوا بامباک برای نوشتن فیلمنامه نیز همکاری داشته است. اما گرویک فیلمهای مستقل و موفقی ساخته که از جمله آنها می توان به فیلم لیدی برد (Lady Bird) و زنان کوچک (Little Women) اشاره کرد که هر دو فیلم جوایز زیادی را به دست آوردند.
فیلم لیدی برد توانست در ۵ شاخه از جمله بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین فیلمنامه را به دست آورد. در گلدن گلوب نیز توانست جایزه بهترین فیلم کمدی و بهترین بازیگر زن را کسب کند. فیلم زنان کوچک (۲۰۱۹) علاوه بر اینکه در فهرست بهترین فیلم ۲۰۱۹ قرار گرفت، توانست در ۶ بخش نامزد اسکار شود و در نهایت اسکار بهترین طراحی لباس را به دست آورد. این فیلم همچنین نامزد دریافت جوایز زیادی در گلدن گلوب و بفتا شد.
لین رمزی
لین رمزی (Lynne Ramsay) فیلمنامهنویس، فیلمبردار و یکی از بهترین کارگردان های زن سینما و اسکاتلند است که فیلمهایی همچون شکارچی موش (Ratcatcher)، تو هرگر واقعا اینجا نبودی (You Were Never Really Here) و باید درباره کوین صحبت کنیم (We Need to Talk About Kevin) را در کارنامه هنری خود دارد. لین رمزی بیشتر با فیلم «باید درباره کوین صحبت کنیم» شناخته میشود که یک فیلم درباره بیماره روانی و همچنین یک فیلم اگزیستانسیالیستی است. همه فیلمهای او موفق به دریافت جوایز زیادی شدهاند که از جمله این جوایز می توان به بفتا، جایزه فیلم کن، انجمن منتقدان فیلم لوسآنجلس و فستیوال فیلم آتلانتیک اشاره کرد.
ماری هرون
ماری هرون (Mary Harron) فیلمنامهنویس و کارگردان کانادایی و یکی از بهترین کارگردان های زن سینما است که بیشتر او را با فیلم روانی آمریکایی (American Psycho) میشناسند. در دنیای سینما از او به عنوان فیلمساز فمینیست یاد میشود. از جمله فیلمهای دیگر او میتوان به فیلم من به اندی وارهول شلیک کردم (I Shot Andy Warhol)، بتی پیج بدنام (The Notorious Bettie Page)، خاطرات پروانه (The Moth Diaries) و چارلی می گوید (Charlie Says) و مینیسریال نام مستعار: گریس (Alias Grace) اشاره کرد.
هرون جوایزی همچون جایزه هنرهای تصویری کانادا و جایزه یک عمر فعالیت هنری از فستیوال فیلم استکهلم را در کارنامه خود دارد. شخصیت پاتریک بیتمن (با بازی کریستین بل) در فیلم روانی آمریکایی در فهرست بهترین شخصیت منفی تاریخ سینما قرار دارد.
پنی مارشال
پنی مارشال (Penny Marshall) بازیگر و کارگردان آمریکایی بود که اولین کارگردان زن سینما است که توانست به فروش بیش از ۱۰۰ میلیون دلار برای فیلم «بزرگ (Big)» در گیشه آمریکا برسد. از دیگر فیلمهای او میتوان به بیداری ها، همسر واعظ و لیگی برای خودشان اشاره کرد. او جوایز زیادی را در کارنامه هنری خود چه به عنوانکارگردان و چه به عنوان بازیگر دارد. از جمله جوایز او می توان به جایزه ساترن بهترین کارگردانی از آکادمی فیلمهای ترسناک و علمی تخیلی آمریکا اشاره کرد.
جولی تایمور
یکی دیگر از بهترین کارگردان های زن سینما جولی تایمور (Julie Taymor) است که بیشتر با فیلم فریدا شناخته شده است. تایمور برای فیلم فریدا که زندگینامه فریدا کالو ، نقاش مکزیکی سورئالیست است نامزد ۵ جایزه اسکار و برنده ۲ اسکار شد. علاوه بر سینما او نمایشنامهنویس تئاتر نیز هست؛نمایش «شیر شاه» در سال ۱۹۹۷ تبدیل به پرفروشترین نمایش در تاریخ باکس آفیس شد. این نمایش برنده ۱۱ جایزه تونی (معتبرترین جایزه تئاتر) شد. تایمور همچنین برنده جوایز دیگری همچون گوگنهایم و امی شده است. از دیگر فیلمهای او میتوان به فیلم دور دنیا، طوفان و رویای نیمه شب تابستان اشاره کرد.
آنیس واردا
آنیس واردا (Agnès Varda) یکی از بهترین کارگردان های زن سینمای فرانسه بود که از کارگردانان اصلی موج نوی سینمای فرانسه بوده و به مادر سینمای مدرن فرانسه مشهور است. مهمترین فیلمهای او اشاره کوتاه (La Pointe Courte)، کلئو از ۵ تا ۷ (Cléo from 5 to 7) و شادی (Le Bonheur) نام دارند. معروفترین مستند او سواحل آنیس نام دارد که واردا برای این مستند جایزه سزار بهترین فیلم مستند برا دریافت کرد. او جوایز و افتخارات بسیاری دریافت کرده است که از جمله آنها میتوان به از خرس نقرهای (فیلم شادی)، شیر طلای ونیز (فیلم خانه به دوش) و جایزه افتخاری جشنواره کن اشاره کرد.
دبرا گرانیک
دبرا گرانیک (Debra Granik) فیلمنامهنویس و کارگردان آمریکایی است که بیشتر با فیلم زمستان استخوانسوز (Winter’s Bone) و پایین به سمت استخوان (Down to the Bone) شناخته میشود. گرانیک یکی از بهترین فیلمسازان نئورئالیستی سینمای آمریکا است که توانسته جوایز زیادی از جمله جایزه فیلم ساندنس، جایزه فیلم برلین و جایزه گاتهام را کسب کند. از دیگر فیلمهای او می توان به فیلم ردی به جا نگذار (Leave No Trace) اشاره کرد.
شما فیلمهای کدامیک از این کارگردان های زن موفق را دنبال میکنید؟ به نظر شما جای کدام کارگردان زن در فهرست بهترین کارگردان های زن تاریخ سینما خالی است؟ اگر به سینما علاقمند هستید، بخش سینمای مجله ویتال را دنیال کنید.