سینمای لهستان همچون تاریخ خود این کشور فراز و نشیبهای زیادی داشته که طبعا اثر خود را بر روی آثار هنری و فیلمهایش نیز گذاشته است. سینمایی که نه تنها تاثیر بسزایی بر کارگردانان مطرح سینما در دنیا گذاشته، بلکه نامها و آثار درخشانی را در تاریخ این صنعت به یادگار گذاشته است. در این مطلب از لیست بهترین فیلم های دنیا ، به سراغ بهترین فیلم های لهستانی رفتهایم. با مجله ویتال همراه باشید.
بهترین فیلم های لهستانی
نمیشود از تاریخ سینما سخن گفت و نام کارگردانهایی همچون کریشتوف کیشلوفسکی، آندری وایدا، زانوسی، تادئوش کونویتسکی و رومن پولانسکی را نبرد. نامهای آشنایی که هر یک به اندازه خود سهمی در شکلگیری سینمای لهستان دارند و هر کدام به شکلی فیلمهای در خور و مهمی را روی پرده سینما بردهاند. لهستان شاهکارهای زیادی را تولید کرده که شاید بیشتر آنها مربوط به قبل از قرن ۲۱ باشد اما در این فهرست سعی کردهایم که بهترین فیلم های لهستانی قرن ۲۱ را به شما معرفی کنیم؛ گرچه انتخاب عناوینی از سالهای قبل گریز ناپذیر است:
۱۰. فیلم کاتین (Katyń)
کارگردان: آندری وایدا
ژانر: درام، تاریخی، جنگی
محصول: ۲۰۰۷
بازیگران: مایا اوشتاشفسکا، دانوتا استنکا، آرتور ژمیفسکی، پاوئو ماواشینسکی
IMDb: ۷
متاکرتیک: ۸۱
راتن تومیتوز: ۹۱٪
یکی از بهترین فیلم های لهستانی که نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی زبان سال ۲۰۰۸ شده بود، فیلم Katyń (کاتین) است که توسط آندری وایدا یکی از بهترین کارگردانهای لهستان به شمار میرود ساخته شده است. وایدا که بیشتر به خاطر ساخت سهگانه جنگ که در دهه ۵۰ میلادی ساخته، یعنی سه فیلم یک نسل (Pokolenie)، کانال (Kanał) و خاکسترها و الماسها (Ashes and Diamonds) شهرت دارد. فیلم کاتین که بر اساس فاجعه کشتار کاتین در سال ۱۹۴۰ که در آن حدود ۲۲ هزار اسیر جنگی لهستانی در دوران جنگ جهانی دوم به دستور استالین و توسط ارتش سرخ شوروی در جنگلهای کاتین کشته شدند و تا ۳ سال گور جمعی آنها یافت نشد ساخته شده است. پدر آندری وایدا نیز یکی از قربانیان کاتین بود.[
۹. فیلم رز (Rose)
کارگردان: ویچخ اسماژوفسکی
ژانر: درام، جنگی
محصول: ۲۰۱۱
بازیگران: آگاتا کولشا، مارچین دوروچینسکی
IMDb: ۷/۶
فیلم رز (Róża) درامی جنگی ساخته ویچخ اسماژوفسکی (Wojciech Smarzowski) است که داستانی دلخراش از زنده ماندن رز. یک زن که شوهر او یک سرباز آلمانی بود و در جنگ کشته شد را رواست میکند. رز که حالا به تنهایی در مزرعه خود زندگی میکند و هیچ دفاعی در برابر تجاوز سربازان روسی ندارد تا اینکه یک افسر سابق ارتش داخلی لهستان به آنجا پناه میبرد …
۸. زندگی دوگانه ورونیک (The Double Life of Veronique)
کارگردان: کریستوف کیشلوفسکی
ژانر: درام، فانتزی
محصول: ۱۹۹۱
بازیگران: ایرن ژاکوب، گیوم دو تونکدک، الکساندر باردینی
IMDb: ۷/۸
متاکرتیک: ۸۶
راتن تومیتوز: ۸۲٪
نمیتوان از سینمای لهستان سخن گفت اما نامی از کیشلوفسکی نبرد؛ زندگی دوگانه ورونیک کیشلوفسکی از دستاوردهای مهم سینما در دهه ۱۹۹۰ و همچنین یکی از بهترین فیلم های سینمای لهستان است که هم از لحاظ فنی و بصری و هم از لحاظ شخصیتپردازی و پیشبرد داستان الهامبخش کارگردانهای دیگری نیز بوده است. فیلم که محصولی مشترک از لهستان و فرانسه است توانست جوایز مختلفی از جمله نخل طلای کن بهترین بازیگر نقش اول زن را دریافت کند. فیلم دو داستان موازی از دو همزاد را نشان میدهد که یکی در لهستان و دیگر در فرانسه است؛ گرچه آن ها یکدیگر را نمیشناسند اما زندگی آنها به یکدیگر متصل است.
۷. فیلم جنگ سرد (Cold War)
کارگردان: پاوو پاولیکوفسکی
ژانر: درام، تاریخی
محصول: ۲۰۱۸
بازیگران: یوانا کولیگ، آدام فرنتسه، توماش کات
IMDb: ۷/۶
متاکرتیک: ۹۰
راتن تومیتوز: ۹۲٪
فیلم Zimna wojna یا جنگ سرد یکی از بهترین فیلم های لهستانی است که افتخارات زیادی در کارنامه خود دارد که در کنار نامزدی اسکار در بخش هایی همچون بهترین فیلم خارجی، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمبرداری به جوایزی همچون جایزه کن بهترین کارگردانی، جایزه فیلم اروپا، جایزه منتقدان فیلم فلوریدا، جایزه گائودی، جایزه گویا و … نیز اشاره کرد. فیلم جنگ سرد روایتی از عشق گرم و آتشین یک زن و مرد لهستانی در زمان جنگ سرد و پس از ویرانی عظیم لهستان است.
۶. فیلم در تاریکی (In Darkness)
کارگردان: آگنیشکا هولاند
ژانر: درام، جنگی
محصول: ۲۰۱۱
بازیگران: آگنیهشکا گروخوفسکا، مارچین بوساک
IMDb: ۷/۳
متاکرتیک: ۷۴
راتن تومیتوز: ۸۸
فیلم در تاریکی (W ciemności) از بهترین فیلم های لهستانی است که توسط آگنیشکا هولاند (Agnieszka Holland) ساخته شده است. هولاند که بیشتر به خاطر ساخت فیلمهای سیاسی و انتقادی مشهور است، فیلمهایی همچون اروپا اروپا (Europa Europa) و ردپا (Spoor) را در کارنامه خود دارد. فیلم In Darkness نیز توانسته نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی شود و جوایز دیگری از جمله جایزه جینی را به دست آورد. فیلم در تاریکی داستانی واقعی را در زمان اشغال لهستان توسط آلمان نازی را بازگو میکند؛ یکی از کارگران فاضلاب شهر لووف (که آن زمان جزئی از خاک لهستان بود) تعدادی از یهودیان شهر را در راهآب فاضلاب برای مدتی پناه میدهد و برایشان غذا و آب میبرد.
۵. فیلم ایدا (Ida)
کارگردان: پاوو پاولیکوفسکی
ژانر: درام
محصول: ۲۰۱۳
بازیگران: آگاتا تشبوخوفسکا، آگاتا کولشا، یژی ترلا
IMDb: ۷/۴
متاکرتیک: ۹۱
راتن تومیتوز: ۹۶٪
فیلم ایدا (Ida) یکی از تاثیرگذارترین و بهترین فیلم های لهستانی است که جوایز بسیاری از جمله اسکار و بفتای بهترین فیلم خارجی را از آن خود کرده است. داستان فیلم درباره آنا، دختر جوانی که در آستانه راهبه شدن در صومعهای کوچک است. او که از کودکی در صومعه نزد خواهران مسیحی بزرگ شده است، ناگهان مطلع میشود برای به جا آوردن مراسم مذهبی سوگندها باید با تنها بازمانده خانوادهاش (خاله واندا) دیدار کند. علیرغم میل باطنیاش میپذیرد و یک سفر پرماجرا آغاز میشود.
۴. فیلم بدن مسیح (Corpus Christi)
کارگردان: یان کوماسا
ژانر: درام
محصول: ۲۰۱۹
بازیگران: بارتوژ بیلنیا، آلکساندرا کونیچنا،
IMDb: ۷/۷
متاکرتیک: ۷۷
راتن تومیتوز: ۹۸٪
فیلم Corpus Christi (بدن مسیح) یکی از بهترین فیلم های سینمای لهستان است که نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی در سال ۲۰۱۹ شد و توانست جوایز مختلفی را کسب کند. داستان فیلم بدن مسیج درباره دنیل است که به علت قتل غیرعمد در ندامتگاه جوانان به سر میبرد. از همین رو با اینکه آرزوی کشیش شدن را در سر میپروراند، اما مدارس دینی حاضر به پذیرش او نیستند. دنیل برای خروج از ندامتگاه و رفتن به یک کارگاه چوببری آزادی مشروط میگیرد و در این بین به صورت اتفاقی وارد یک کلیسا میشود. با موقعیتی که در این کلیسا به وجود میآید، دیگران تصور میکنند که او یک پدر روحانی است.
۳. سه گانه رنگ (Three Colours trilogy)
کارگردان: کریستوف کیشلوفسکی
ژانر: درام
محصول: ۱۹۹۳، ۱۹۹۴، ۱۹۹۴
نام فیلمها: آبی، سفید، قرمز
IMDb: ۷/۹، ۷/۶ ،۸/۱
متاکرتیک: ۸۵ و ۸۸ و ۱۰۰
راتن تومیتوز: ۹۸٪ و ۸۷٪ و ۱۰۰٪
سه گانه سه رنگ کیشلوفسکی یکی از تاثیرگذارترین و بهترین سه گانه های تاریخ سینما و همچنین جزو بهترین فیلم های سینمای لهستان است که موسیقی متن آن نیز یکی از مشهورترین موسیقیهای متن تاریخ سینما و ساخته زبیگنیف پرایزنر است. داستان هر سه فیلم و شخصیتها کاملا متفاوت هستند اما در پس زمینه هر فیلم، نشانههایی وجود دارد که فیلم ها را بهیکدیگر مرتبط میکند. این سه رنگ، رنگهای پرچم فرانسه هستند و هر رنگ یک نماد سیاسی پرچم (آزادی، برابری، برادری) را نشان میدهد. فیلم آبی (۱۹۹۳) اثری ضد تراژدی در مورد استقلال زنی تنها، فیلم سفید (۱۹۹۴) عنوانی ضد کمدی با مفاهیم برابری و فیلم قرمز (۱۹۹۴) که بسیاری آن را بهترین این سهگانه میدانند، فیلمی ضد عاشقانه است که به اتحاد و صمیمت بین انسانها میپردازد.
۲. فیلم روز واکو (Day of the Wacko)
کارگردان: مارک کوترسکی
ژانر: کمدی، درام، عاشقانه
محصول: ۲۰۰۲
بازیگران: مارک کندرات،
IMDb: ۸/۱
راتن تومیتوز: ۹۰٪
فیلم Day of the wacko (روز واکو) فیلمی کمتر شناخته شده از سینمای لهستان است که جوایز مختلفی را از جوایز فیلم لهستان دریافت کرده است. داستان فیلم درباره یک روز از زندگی یک معلم زبان لهستانی را روایت میکند که به اختلال وسواس فکری عملی مبتلا است و می خواهد یک شعر بنویسد.
۱. فیلم کوتاهی درباره عشق
کارگردان: کریستوف کیشلوفسکی
ژانر: درام، عاشقانه
محصول: ۱۹۸۸
بازیگران: گراژینا شاپوووفسکا، اولاف لوباشنکو، استفانیا ایوینیسکا، پیوتر ماخالیتسا
IMDb: ۸/۲
راتن تومیتوز: ۹۵٪
فیلمی کوتاه درباره عشق (Krótki film o miłości) درامی عاشقانه از کارگردان مشهور سینما یعنی کریستوف کیشلوفسکی است که در واقع یکی از دو فیلمی است که از سریال ده قسمتی ده فرمان (Dekalog) به فیلم بلند تبدیل شد. ده فرمان که اشاره به ده فرمان موسی دارد، از ده قسمت یک ساعته تشکیل شده و هر قسمت از مجموعه موقعیت شخصیتهایی در لهستان امروزی را در مواجهه با یک یا چند موضوع اخلاقی یا معنوی مورد کاوش قرار میدهد و به بازتاب آن فرامین موسی در زندگی روزمره میپردازد. فیلمی کوتاه درباره عشق ششمین قسمت از این مجموعه است و داستان آن درباره تومک، یک پسر یتیم و تنها است که در آپارتمانی همراه با زنی مسن زندگی میکند و زمان خود را با نشستن بر صندلی و نگاه کردن به آپارتمان رو به رویی که زنی در آن زندگی میکند میگذراد؛ تومک با گذشت زمان عاشق آن زن میشود، بدون اینکه از او شناخت کاملی داشته باشد و داستان فیلم شکل میگیرد.
بهترین فیلم های لهستانی از نظر شما کدام است؟ جای کدام فیلم در فهرست بهترین فیلم های سینمای لهستان خالی است؟ اگر به سینما و تلویزیون علاقمند هستید، ما در مجله ویتال هر هفته لیست و فیلم و سریالهای مختلف را برای سلیقههای متفاوت به شما پیشنهاد میدهیم.