داریوش مهرجویی از چهره‌های اصلی موج نو سینمای ایران و همچنین از بهترین فیلمسازان سینما در ایران است. او بارها به عنوان بهترین کارگردان ایرانی از سوی مجلات سینمایی و منتقدان انتخاب شده است. مهرجویی همچنین خالق ماندگارترین شخصیت‌های سینمایی ایران است. در ادامه معرفی کارگردان در مجله ویتال ، به سراغ بیوگرافی داریوش مهرجویی از بهترین کارگردانان سینمای ایران و بهترین فیلم های مهرجویی رفته‌ایم.
بیوگرافی داریوش مهرجویی
داریوش مهرجویی متولد ۱۷ آذر ماه ۱۳۱۸ در تهران متولد شد. از نوجوانی به موسیقی علاقمند شد و به همین خاطر در کلاس‌های آموزش موسیقیشرکت کرد و با کمک پدرش سنتور نواخت اما در کنار سازهای سنتی، به موسیقی غربی نیز علاقمند شد و نواختن پیانو را نیز یاد گرفت. اما کم کم علاقه او معطوف به سینما شد و برای درک بهتر فیلمهای خارجی‌زبان، به یادگیری زبان انگلیسی پرداخت. مهرچویی پس از این‌که تحصیلات مقدماتی خود را در تهران گذراند، در بیست‌سالگی برای ادامه تحصیل به کالیفرنیا در آمریکا رفت.
مهرجویی ابتدا در رشته سینما تحصیل کرد اما خیلی زوداین رشته را رها کرد و به تحصیل در رشته فلسفه روی آورد. او توانست لیسانس فلسفه خود را در سال ۱۳۴۴ از دانشگاه یو‌ال‌سی امریکا گرفته و در همان سال ۱۳۴۴ سردبیر نشریه پارس ریویو را در لوس‌آنجلس برعهده بگیرد. مهرجویی یک سال بعد به تهران بازگشت. وی در سال ۱۳۴۶ اولین فیلم خود را با نام «الماس ۳۳» ساخت که یکی از فیلمهای پرهزینه سینمای ایران بود. گرچه با توجه به هزینه‌های بالای ساخت و فروش کم، این فیلم برای او یک شکست تجاری بود اما او ناامید نشد و دو سال بعد، در سال ۱۳۴۸ فیلم گاو را ساخت که تبدیل به یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینمای ایران شد. فیلم «گاو» یکی از اولین فیلمهای سینمای ایران است که در غرب و اروپا مورد توجه قرار گرفته است و توانسته جوایز متعددی را در جشنواره‌های بین‌المللی کسب کند. داریوش مهرجویی یک سال پس از فیلم گاو ، در سال ۱۳۴۹ فیلم «آقای هالو» را با بازی و فیلمنامه نویسی علی نصیریان ساخت.
چهارمین فیلم خود را با نام پستچی در سال ۱۳۵۱ ساخت که اقتباسی از نمایشنامه ویتسک نوشته گئورک بوشنر بود. این فیلم در جشنواره‌های جهانی مورد استقبال قرار گرفت و توانست جایزه اینتر را کسب کند و نامزد دریافت جایزه هوگو طلایی از فستیوال فیلم شیکاگو شود. مهرجویی اولین فیلم رنگی خود را با نام دایره مینا را در سال ۱۳۵۳ ساخت که این فیلم به مدت سه سال توقیف شد و سرانجام در سال ۱۳۵۶ پروانه نمایش گرفت.
پس از دایره مینا فیلم الموت را در سال ۱۳۵۵ ساخت که درباره در سال ۱۳۵۹ و پس از انقلاب بود که فیلمی برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با نام مدرسه‌ای که می‌رفتیم را ساخت که برای اکران به مشکل ممیزی برخورد و پس از ده سال نسخه مخدوشی از آن به روی پرده رفت.
داریوش مهرجویی برای مدتی از فیلمسازی کناره گرفت تا در سال ۱۳۶۵ یکی از متفاوت‌ترین فیلمهای خود یعنی «اجاره نشین‌ها» را ساخت. این فیلم که مضمونی کمدی-اجتماعی داشت، در سال ۱۳۶۶ اکران شد و به پرفروش‌ترین فیلم آن سال هم تبدیل شد و بر اساس نظرسنجی ماهنامه فیلم از بین منتقدان سینمایی در بین فیلمهای برتر تاریخ سینمای ایران قرار گرفت. با این موفقیت او فیلم دیگری با نام شیرک یک سال بعد ساخت که جوایز مختلفی را کسب کرد.
تا این‌که بالاخره یکی از ماندگارترین و بهترین فیلمهای ایرانی را در سال ۱۳۶۸ با الهام از بوف کور نوشته صادق هدایت ساخت که جوایز مختلفی را هم در ایران و هم در خارج از ایران به دست آورد. پس از هامون شروع به ساخت مجموعه فیلم‌هایی در خصوص زنان با نام های بانو (۱۳۷۰)، سارا (۱۳۷۱)، پری (۱۳۷۳) و لیلا (۱۳۷۵) کرد. پس از این مجموعه فیلم‌ها، داریوش مهرجوی فیلم «درخت گلابی» را براساس داستان کوتاهی از مجموعه داستان جایی دیگر نوشته‌ی گلی ترقی در سال ۱۳۷۴ ساخت. از دیگر فیلم‌هایی که مهرجویی ساخته می‌توان به فیلمهای میکس (۱۳۷۸)، بمانی (۱۳۸۰)، مهمان مامان (۱۳۸۲)، سنتوری (۱۳۸۵)، آسمان محبوب (۱۳۸۸)، نارنجی‌پوش (۱۳۹۰)، چه خوبه که برگشتی (۱۳۹۱)، اشباح (۱۳۹۲) و در آخر فیلم لامینور محصول سال ۱۳۹۸ نام برد.
علاوه بر این فیلم‌ها، مهرجویی مستندهای مختلفی همچون سفر به سرزمین رمبو (۱۳۶۲) نیز ساخته است. از کتاب‌های او نیز می‌توان به رمان به خاطر یک فیلم بلند لعنتی، در خرابات مغان، آن رسید لعنتی، سفر به سرزمین فرشتگان، سفرنامه پاریس و برزخ ژوری اشاره کرد.
بهترین فیلم های داریوش مهرجویی
کارنامه سینمایی مهرجویی پر از فیلم های ماندگار و خوبی است که انتخاب بهترین فیلم از میان آن ها کار راحتی نیست. اما به طور کلی این فیلم‌ها جزو بهترین فیلم های داریوش مهرجویی محسوب می‌شوند:
فیلم گاو
بازیگران: عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، جعفر والی، جمشید مشایخی
سال ساخت: ۱۳۴۸
فیلم گاو ساخته مهرجویی بر اساس داستان عزاداران بیل نوشته غلامحسین ساعدی ساخته شده و خود غلامحسین ساعدی نیز در تهیه فیلمنامه این فیلم با مهرجویی همکاری کرده است. مهرجویی علاوه‌بر کارگردانی و تهیه فیلمنامه، تهیه کننده این فیلم هم بود. گاو یکی از فیلمهای موج نو سینمای ایران به شمار می‌رود و اولین فیلمی است که در خارج از ایران و در اروپا و آمریکا مورد توجه قرار گرفت.
فیلم گاو درباره مش حسن است که تنها یک گاو دارد که علاوه بر امرار معاش خود و خانواده‌اش، افراد روستا را نیز بهره‌مند می‌سازد. مش حسن دلبستگی خاصی به این گاو دارد؛ روزی که مش حسن به شهر رفته، گاو به علت نامشخصی می‌میرد و افراد روستا با موافقت همسر مش حسن نعش گاو را در چاه روستا می‌اندازند و پس از بازگشت مش حسن، وانمود می‌کنند که گاو گریخته است ولی او باور نمی‌کند و … .
فیلم هامون
بازیگران: خسرو شکیبایی، بیتا فرهی، عزت‌الله انتظامی، فتحعلی اویسی
سال ساخت: ۱۳۶۸
فیلم هامون را بهترن فیلم داریوش مهرجویی و شخصیت هامون در این فیلم که کهن الگوی روشنفکر ایرانی را نشان می‌دهد را ماندگارترین شخصیت در تاریخ سینمای ایران می‌دانند. داستان فیلم درباره حمید هامون است که با همسرش، مهشید، دائما در حال مجادله است و زندگی پر کشمکش خود را مرور می‌کند. او که مشغول نوشتن رساله‌ای درباره عشق و ایمان است، در پی دوست قدیمی‌اش علی عابدینی می‌گردد.
فیلم اجاره‌نشین‌ها
بازیگران: عزت الله انتظامی، اکبر عبدی، حسین سرشار، حمیده خیرآبادی، رضا رویگری
سال ساخت: ۱۳۶۵
یکی دیگر از بهترین فیلم های داریوش مهرجویی ، فیلم اجاره‌نشین ها (۱۳۶۵) است که تبدیل به یکی از بهترین کمدی‌های ایرانی و همچنین یکی از پرفروش‌ترین فیلمهای آن سال‌ها به شمار می‌رود. فیلم دارای ارجاعات اجتماعی و سیاسی زیادی است که در زمانی ساخته شد که فیلمهای شعارزده سینمای ایران را فرا گرفته بود.
داستان فیلم اجاره نشین ها درباره مستاجران خانه‌ای است که وارث یا وارثانش معلوم نیست و نیازمند تعمیرات اساسی است؛ بی‌توجهی مباشری که قصد تصاحب خانه را دارد، باعث می‌شود تا به رغم تلاش‌های دیگر ساکنان، کار از کار بگذرد و خانه بر ساکنانش فروریزد.
فیلم لیلا
بازیگران: لیلا حاتمی، علی مصفا، جمیله شیخی، توران مهرزاد، شقایق فراهانی
سال ساخت: ۱۳۷۵
فیلم لیلا یکی دیگر از بهترین فیلمهای مهرجویی است که بر اساس داستانی نوشته مهناز انصاریان ساخته شده و بسیاری آن را زنانه‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران می‌دانند. فیلم لیلا داستان زنی به نام لیلا است که در مراسم شله‌زرد پزان با رضا دوست برادرش آشنا می‌شود و مدتی بعد با هم ازدواج می‌کنند. رضا و لیلا عاشق یکدیگر هستند اما خانواده رضا که تنها پسر خانواده است، منتظر آمدن نوه پسری هستند. معلوم می‌شود که لیلا نازا است و از سمت مادرشوهرش تحت فشار قرار می‌گیرد که رضایت دهد رضا با زن دیگری ازدواج کند تا بچه‌دار شود.
فیلم سنتوری
بازیگران: بهرام رادان، گلشیفته فراهانی، مسعود رایگان، رویا تیموریان
سال ساخت: ۱۳۸۵
فیلم سنتوری که در واقع نام آن علی سنتوری بود اما به خاطر ممیزی به سنتوری تغییر پیدا کرد، فیلمی درام و اجتماعی است که در سال ۱۳۸۵ ساخته شد اما هیچ‌گاه اجازه اکران نیافت و توقیف شد؛ فیلم پس از چند سال پس از کشمکش‌های فراوان وارد شبکه نمایش خانگی شد. فیلم سنتوری داریوش مهرجویی اقتباسی آزاد از عقاید یک دلقک نوشته هاینریش بل و همچنین خاطرات خانوادگی رامین اسکندری درباره برادرش، پیمان اسکندری که در اوج هنر و تحصیل به بیراهه و اعتیاد افتاد است.
فیلم دایره مینا
بازیگران: سعید کنگرانی، عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، فروزان، بهمن فرسی
سال ساخت: ۱۳۵۳
فیلم دایره مینا که یکی از بهترین فیلم های مهرجویی است، بر اساس داستان کوتاه «آشغال‌دونی» نوشته غلامحسین ساعدی ساخت که دومین همکاری او با این نویسنده بود. ساخته شده است. دایره مینا اولین فیلم جنجالی مهرجویی بود که در آن خون فروش‌هایی که خون جمع می‌کردند و به بیمارستان‌ها می‌فروختند به تصویر کشیده شد، اما در انتها باعث تاسیس سازمان انتقال خون در ایران شد. این فیلم نیز به مدت ۳ سال توقیف بود
فیلم درخت گلابی
بازیگران: همایون ارشادی، گلشیفته فراهانی، نعمت‌الله گرجی، عباس شادروان، شهرام حقیقت دوست
سال ساخت: ۱۳۷۶
فیلم درخت گلابی بر اساس داستان کوتاهی از مجموعه داستان جایی دیگر نوشته گلی ترقی ساخته شده و بسیاری آن را غم‌انگیزترین اثر داریوش مهرجویی می‌دانند. در این فیلم است که مهرجویی، گلشیفته فراهانی را به سینمای ایران معرفی می‌کند. داستان فیلم درباره محمود شاعر و نویسنده، است که در میان سالی به زادگاهش، در باغی در دماوند می‌رود تا نوشتن اثری تازه را آغاز کند. این باغ، او را به سال‌های کودکی و نوجوانی اش می‌برد؛ جایی که او به یاد اولین عشق بزرگش می‌افتد … .
فیلم سارا
بازیگران: نیکی کریمی، امین تارخ، خسرو شکیبایی
سال ساخت: ۱۳۷۱
سارا یکی از مهم‌ترین و بهترین فیلم های داریوش مهرجویی و یکی از فیلمهای مهم او درباره مسائل زنان است. این فیلم از نمایشنامه خانه عروسک اثر هنریک ایبسن الهام گرفته شده و توانسته جوایز مختلفی همچون جایزه فستیوال معتبر سن‌سباستین را به دست آورد. داستان فیلم سارا درباره زنی است که به دلیل بیماری شوهر به شدت محافظه‌کار و اخلاق‌گرایش مجبور شده از گشتاسب پول قرض بگیرد و به او سفته بدهد. حسام حالش خوب شده اما از جریان بی‌خبر است. سارا با خیاطی در زیرزمین خانه و دوختن لباس عروس می‌خواهد پول گشتاسب را پس بدهد اما گشتاسب از او می‌خواهد یکی از اشتباهات او را جلوی حسام لاپوشانی کند.
نظر شما درباره داریوش مهرجویی چیست؟ بهترین فیلم های داریوش مهرجویی به نظر شما کدام است؟ برای آشنایی با هنرمندان موفق ایرانی، بخش چهره‌های مجله ویتال را دنبال کنید.
