یکشنبه غم‌انگیز؛ ترانه خودکشی مجارستانی

آهنگ یکشنبه غم انگیز (Gloomy Sunday) که به ترانه خودکشی مجارستانی نیز مشهور است، یکی از مشهورترین و تاثیرگذارترین آهنگ‌های تاریخ موسیقی است که بارها بازخوانی شده است.  در این مطلب از پیشنهاد آهنگ ، به سراغ تاریخچه آهنگ یکشنبه غم انگیز و همچنین ترجمه یکشنبه غم انگیز رفته‌ایم.

تاریخچه آهنگ یکشنبه غم انگیز (Gloomy Sunday)

آهنگ یکشنبه غم انگیز (Gloomy Sunday) در سال ۱۹۳۳ توسط پیانیست و آهنگساز مجارستانی رژو شرش (Rezső Seress) ساخته شد. شرش که یهودی بود بیشتر عمر خود را در فقر در بوداپست گذراند و در جنگ جهانی دوم به خاطر یهودی بودن در اردوگاه کار توسط نازی‌ها زندانی شد اما از اردوگاه جان سالم به ‌در برد. او آهنگ‌های بسیاری از جمله «گارسون، صورت‌حسابم را بیاور (Fizetek főúr)»، عاشق مست بودنم (Én úgy szeretek részeg lenni) و آهنگی برای جشن کمونیست مجارستان ساخت اما مشهورترین آهنگش آهنگ یکشنبه غم انگیز بود. اما این آهنگ برای او بدنامی آورد، چرا که بسیاری در مجارستان با این آهنگ خودکشی کردند (گرچه گفته می‌شود این خودکشی‌ها افسانه مردمی است و حقیقت ندارد).

آهنگ یکشنبه غم‌انگیز را رژو شرش در اواخر سال ۱۹۳۲ در سن ۳۴ سالگی و زمانی که در پاریس بود نوشت و با این آهنگ می‌خواست به عنوان ترانه‌سرا شناخته شود. این آهنگ که درباره ناامیدی بود، در زمانی نوشته شد که بحران اقتصادی شدید و نفوذ فاشیست‌ها در مجارستان افزایش یافته بود. البته در برخی منابع گفته می‌شود که شرش زمانی این آهنگ را نوشت که دوست‌دخترش او را ترک کرده بود و او به افسردگی دچار شده و امیدی به آینده نداشت. آهنگ اصلی آن با پیانو گام مینور بر پایه نت دو است که ترانه بر روی آن خوانده می‌شود. عنوان اصلی آن پایان دنیا (Vége a Világnak) بود. لازلو جاور (László Jávor) ترانه دیگری برای آن نوشت که یکشنبه غمگین (Szomorú vasárnap) نام داشت و درباره کسی است که پس از مرگ معشوقش می‌خواهد دست به خودکشی بزند. یأس مالیخولیایی که آهنگ القا می‌کرد موجب شد که زمان زیادی طول بکشد تا ناشری، انتشار این آهنگ را قبول کند اما در نهایت این آهنگ را پال کالمار (Pál Kalmár)، خواننده پاپ مجارستانی اولین بار در سال ۱۹۳۵ ضبط کرد. محبوبیت آهنگ ضبط شده توسط کالمار بیشتر شد و ترانه اصلی به دست فراموشی سپرده شد. چیزی نگذشت که نام این آهنگ با تعداد زیادی خودکشی پیوند خورد.

در سال ۱۹۳۶ نسخه انگلیسی این آهنگ توسط هال کمپ (Hal Kemp) و با اشعار سام لوئیس با نام اهنگ یکشنبه غم انگیز (Gloomy Sunday) خوانده شد اما شهرت جهانی آهنگ یکشنبه غم انگیز در سال ۱۹۴۱ و زمانی که توسط بیلی هالیدی (Billie Holiday)، یکی از مشهورترین هنرمندان جاز تاریخ خوانده شد به دست آمد. متن ترانه سام لوئیس درباره خودکشی بود و شرکت ضبط کننده آن را با عنوان «آهنگ خودکشی مجارستانی» توصیف کرد.

به گزارش مطبوعات در دهه ۱۹۳۰ حداقل نوزده خودکشی با این آهنگ در مجارستان و آمریکا ثبت شده گرچه هیچ تحقیقات ثبت شده‌ای در این مورد وجود ندارد و به اعتقاد بسیاری خودکشی‌ها به خاطر فقر و مشکلات اقتصادی بوده است.

رزو سرس (Rezső Seress) در ژانویه ۱۹۶۸ از پنجره آپارتمانش در بوداپست پایین پرید ولی جان سالم به در برد؛ با این حال در بیمارستان به وسیله سیم برق به زندگی خود پایان داد. فردای مرگش، روزنامه نیویورک تایمز نوشت: «روز گذشته رزو سرس سازنده آهنگ مشهور «یکشنبه غم انگیز» به زندگی خود خاتمه داد. دیروز یکشنبه بود.»

شاید امروزه شنیدن آهنگ یکشنبه غم انگیز کسی را به فکر خودکشی نیندازد اما کشورهایی همچون آمریکا و مجارستان این آهنگ را ممنوع اعلام کردند. در رادیوهای مشهوری همچون رادیو بی‌بی‌سی این ممنوعیت تا سال ۲۰۰۲ ادامه داشت.

در سال ۱۹۹۹ نیز فیلمی درباره آهنگ یکشنبه غم انگیـز تحت همین نام توسط کشورهای آلمان و مجارستان به کارگردانی رولف شوبل ساخته شد. این فیلم بر اساس رمان نیک باروک است که در مجارستان و جنگ جهانی دوم اتفاق می‌افتد و به داستان آهنگ یکشنبه غم انگیز و یک مثلث عشقی می‌پردازد.

این آهنگ بیش از صد بار توسط هنرمندان مختلف بازخوانی شده است.

ترجمه آهنگ یکشنبه غم انگیز ورژن اصلی

در ادامه می‌توانید نسخه اصلی آهنگ یکشنبه غمگین یا غم‌انگیز را با صدای پال کالمار بشنوید و ترجمه آهنگ یکشنبه غم انگیز ورژن اصلی را بخوانید:

Szomorú Vasárnap száz fehér virággal
در یکشنبه ای غمگین با صد گل سپید
Vártalak, kedvesem, templomi imával
در انتظار تو ماندم ای عزیز، با دعای کلیسا بر لبم
Álmokat kergető vasárnap délelőtt
در آن یکشنبه پر از آرزو و رویا
Bánatom hintaja nélküled visszajött
در ارابه غم‌هایم بی تو بازگشتم

(ترجمه آهنگ یکشنبه غم انگیز)

Azóta szomorú mindig a vasárnap
از آن زمان، یکشنبه‌ها همیشه غمگین هستند
Könny csak az italom, kenyerem a bánat
اشک‌هایم نوشیدنی و غم و اندوه نان من است
Szomorú vasárnap
یکشنبه غمگین

Utolsó vasárnap, kedvesem, gyere el
عزیزم لطفا در آخرین یکشنبه دنبالم بیا
Pap is lesz, koporsó, ravatal, gyászlepel
آنجا کشیش و تابوت تشییع جنازه خواهد بود
Akkor is virág vár, virág és – koporsó
و حتی آن روز نیز گل‌هایی انتظار تو را خواهند کشید، گلهایی کنار یک تابوت
Virágos fák alatt utam az utolsó
عبور از زیر درختان شکوفه زده، آخرین سفرم خواهد شد

(ترجمه آهنگ یکشنبه غم انگیز)

Nyitva lesz szemem, hogy még egyszer lássalak
چشمانم باز خواهد بود پس تو را برای آخرین بار خواهم دید
Ne félj a szememtől, holtan is áldalak
از چشمان بی‌روح من پریشان نشو، چرا که در مرگ خود هم تو را ستایش می‌کنم
Utolsó vasárnap
آخرین یکشنبه

ترجمه آهنگ یکشنبه غم انگیز ورژن انگلیسی

نسخه انگلیسی آهنگ یکشنبه غم‌انگیز را با صدای بیلی هالیدی بشنوید و ترجمه ورژن انگلیسی آن را بخوانید:

Sunday is gloomy, my hours are slumberless
یکشنبه غم‌انگیز است، ساعات من سرشار از بیخوابی است
Dearest, the shadows I live with are numberless
عزیزترینم، سایه‌هایی که با من زندگی می‌کنند بی شمارند
Little white flowers will never awaken you
گل‌های کوچک سفید هرگز بیدارت نمی‌کنند
Not where the black coach of sorrow has taken you
نه در جایی که الهه‌ای سیاه از اندوه تو را گرفته است

Angels have no thoughts of ever returning you
فرشته‌ها به برگرداندن تو نمی‌اندیشند
?Wouldn’t they be angry if I thought of joining you
آیا خشمگین می‌شوند اگر من به پیوستن به تو فکر کنم؟
Gloomy Sunday
یکشنبه غم انگیز

(ترجمه آهنگ یکشنبه غم انگیز)

Gloomy is Sunday, with shadows I spend it all
یکشنبه و سایه‌هایش غم انگیزند و من تمامش را می‌گذرانم
My heart and I have decided to end it all
من و قلبم تصمیم گرفتیم که همه چیز را تمام کنیم
Soon there’ll be candles and prayers that are said I know
به زودی شمع‌ها و دعاهایی ناراحت‌کننده اینجا خواهند بود
But let them not weep, let them know that I’m glad to go
اما نگذارید که گریه کنند بگذارید بدانند که من از رفتن خوشحالم

Death is no dream, for in death I’m caressin’ you
مرگ رؤیا نیست چرا که در مرگ من تو را نوازش می‌کنم
With the last breath of my soul, I’ll be blessin’ you
با آخرین نفس روحم، تو را تقدیس خواهم کرد
Gloomy Sunday
یکشنبه غم انگیز

Dreaming, I was only dreaming
رؤیا بود، من فقط رؤیا می‌دیدم
I wake and I find you asleep in the deep of my heart here
بیدار می شوم و تو را خوابیده در عمق قلبم می‌یابم
Darling I hope that my dream never haunted you
عزیزم،  امیدوارم هرگز رویای من بر تو سایه نیفکند
My heart is tellin’ you how much I wanted you
قلبم به تو می‌گوید که چقدر می‌خواهمت
Gloomy Sunday
یکشنبه غم انگیز

نظر شما درباره آهنگ یکشنبه غم انگیز چیست؟ تتا به حال ترجمه آهنگ یکشنبه غم انگیز را خوانده بودید؟ اگر به موسیقی علاقه دارید، در بخش موسیقی مجله ویتال ما هر هفته خواننده‌ها و گروه‌های موسیقی مختلفی از سراسر دنیا به شما معرفی می‌کنیم.