شیرین نشاط بی‌شک یکی از مشهورترین هنرمندان دوران معاصر هنر ایران به شمار می‌رود؛ به گونه‌ای که نامش در بسیاری از کتاب‌های درسی تاریخ هنر در دانشگاه‌های معتبر دنیا مطرح شده است. شهرت شیرین بیشتر به دلیل سبک خاص و نگاهی نو به رویکردهای اجتماعی بوده که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است. در ادامه معرفی کارگردان و هنرمندان ایرانی در مجله ویتال ، به سراغ بیوگرافی شیرین نشاط عکاس و فیلمساز ایرانی رفته‌ایم.
بیوگرافی شیرین نشاط
شیرین نشاط هنرمند، عکاس و فیلمساز ایرانی، تولد ۶ فروردین ۱۳۳۶ در شهر قزوین است. او در ۱۷ سالگی برای ادامه تحصیل به آمریکا سفر کرد و در دانشگاه کالیفرنیا در رشته مورد علاقه خود یعنی هنر مشغول به تحصیل شد.
پدر شیرین فیزیکدان بود و به سبک و سیاق دنیای غرب علاقه زیادی داشت؛ مادرش خانه دار و پایبند به سنت‌ها بود. این دوگانگی باورها میان خانواده باعث شد که شیرین نگاه متفاوتی نسبت به هویت داشته باشد.
عکس‌های او ژانر تازه‌ای از هنر عکاسی بویژه عکاسی زنان و بویژه تر زنان مسلمان و شرقی را به جهان عرضه کردند. در کار فیلم و ویدیو هم او نوآور، مبتکر و صاحب سبک و سیاق است.
نشاط در کارهای خود تضاد و دوگانگی را نشان می‌دهد. برای نمونه در عکس‌هایش از قطب‌های متضاد همچون تقابل زن و مرد، سیاهی و سفیدی، مرگ و زندگی استفاده می کند. او همچنین در آثارش از شعرهای شاعران زن معاصر ایرانی استفاده می کند که اغلب این شعرها روی عکس مربوط به زنان نوشته می شود.
یکی از نکاتی که کارهای نشاط را متفاوت و زیبا می کند، حس قدرتی است که در عکس هایش موج می زند؛ مانند دستهای گره خورده به هم و زن و اسلحه که شاید به گونه ای قدرت و جنسیت را به زیر سوال می‌برد. اما این قدرت در بیشتر عکس ها با نگاه‌های خیره و گاه محزون زن ها گره خورد که بیان گر جایگاه اجتماعی زنان و پذیرفته شدن این جایگاه توسط آنها است.
از جمله آثار معروف شیرین نشاط می‌توان به سری عکس‌های پرده برداری و مجموعه زنان خدا اشاره کرد. او در طول دهه هشتاد میلادی مدیر شرکت نمایشگاه هنر و معماری نیویورک بود. در این دوره او با برگزاری نمایشگاه هایی مانند Werchitecture، عکس های ساختمان های آسیب دیده در سارایوو به تحلیل نقش جنسیت در تعین فضاها و معنای فضای فیزیکی پرداخت.
شیرین نشاط چندین فیلم را نیز کارگردانی کرده است. از جمله فیلم زنان بدون مردان که در سال ۲۰۰۹ در جشنواره بین المللی ونیز تندیس شیر نقره ای را برای بهترین کارگردانی از آن خود کرد. زنان بدون مردان نام فیلمی است برگرفته از کتاب شهرنوش پارسی‌پور و به کارگردانی شیرین نشاط دربارهٔ حوادث و رویدادهای کودتای ۲۸ مرداد که به برافتادن دولت محمد مصدق در ایران انجامید. داستان فیلم، شرایط ناگوار زنان ایرانی در این عصر را مورد بررسی قرار می‌دهد. این فیلم در سطح گسترده در آمریکا توزیع شده و مورد استقبال مردم و منتقدین قرار گرفته است.
آخرین فیلم شیرین نشاط ، «در جستجوی ام کلثوم» نام دارد که ساخته سال ۲۰۱۷ است. ام‌کلثوم خواننده مصری و اسطوره‌ی موسیقیایی خاورمیانه است. داستان فیلم روایت کنجکاوی یک زن هنرمند ایرانی تبعیدی است در باره شخصیت ام‌کلثوم و موفقیت او به عنوان مطرح‌ترین هنرمند خاورمیانه در قرن بیستم. در واقع پرتره دو زن در دو دوره‌ی متفاوت و در شرایط متفاوت است. یکی از آنها ایرانی است که برای شناخت خودش تلاش می‌کند و دیگری زنی اسطوره‌ای که برای شناخت او هیچ‌گونه اطلاعات موثقی در دست نیست. می‌توان گفت که محور اصلی داستان، زن بودن و هنرمند بودن در جوامع مردسالار است؛ این‌که زنان برای موفق شدن در این جوامع چه بهایی باید بپردازند.
شیرین نشاط پس از پرستو فروهر، دومین زن ایرانی است که آثارش توانسته به موزه هنرهای معاصر برلین راه یابد. این در حالی ست که بسیاری از سرشناسترین نقاشان و هنرمندان اروپا و آمریکا هنوز در این کار موفق نشده‌اند. او همچنین به عنوان هنرمندی برجسته در شماره اکتبر ۲۰۰۷ نشریه معتبر «نیویورکر» مطرح شد.
برای آشنایی با هنرمندان موفق ایرانی، بخش چهره‌های مجله ویتال را دنبال کنید.
